Królowy Most

     Królowy Most (dawniej Annapol i Janopol) to osada o charakterze letniskowym, położona nad rzeką Płoską, ok. 25 km od Białegostoku. Założona około 1674 roku, w okresie panowania Jana III Sobieskiego, dlatego też dawna nazwa Janopol związana jest według tradycji z tym władcą. Według przekazywanej legendy, która mówi, że podczas podróży do Grodna lub Wołkowyska zatrzymał się tutaj Zygmunt August, dzięki któremu wówczas to, ponoć w ciągu jednej nocy, zbudowano most na rzece Płoska. Leganda ta może wskazywać, że osada ta istniał już w tym czasie, a więc w połowie XVI wieku.

     "Na polu Królowego Mostu stoją dwa krzyże drewniane. W/g podania odprawiana tu była msza polowa w r. 1812 dla wielkiej armii Napoleona, zdążającej wiodącym tędy traktem napoleońskim. Przechodził tędy korpus marszałka Neya, który dla ułatwienia przejścia artylerii rozkopał górę (podobno równiej w czasie jednej doby) i miejsce to nosi nazwę Rozkopanka. Wskazują też miejsce, gdzie we wspólnej mogile pochowano poległych żołnierzy wojsk polskich, osłaniających odwrót Napoleona. Mogiła odznacza się grupą zwartą sosen zasadzonych tu na pamiątkę przez Sakowiczów, byłych właścicieli majątku Królowy Most. Przez tychże właścicieli zbudowana obok traktu napoleońskiego kapliczka murowana pod wezwaniem św. Anny, była przez zaborców zagrabiona i oddana prawosławnym, dziś rewindykowana i znów w niej odprawiają się nabożeństwa katolickie. Na św. Górze są mogiły 90 powstańców, straconych przez Moskali w powstaniu styczniowym. Wojna światowa wniosła duże zniszczenie. Dwór został spalony doszczętnie, znikły z powierzchni ziemi dwie fabryki i młyn wodny, pozostały tylko okaleczale drzewa zdziczałego, a niegdyś wspaniałego parku radziwiłłowskiego. Są w nim piękne grupki drzew i stoi zabytkowy dąb klikuwiekowy, w cieniu którego w/g podania odpoczywał król Zygmunt August." (źródło: www.turystyka.org.pl)